16 manieren om het klimaat te redden

Om te verduurzamen is vanalles mogelijk. Sommigen zeggen van het gas af! Kolencentrales dicht. Kernenergie gebruiken. CCS (CO₂ opslag). Huis isoleren. Geothermie. Inzetten op besparen. Meer energie efficiëntie. Fiets ipv auto. Trein ipv vliegtuig. Groene waterstof. Blauwe waterstof. Grijze waterstof. Deeleconomie. Circulaire economie. Het nieuwe rijden. Alsof er één manier is waarop het kan, één ‘silver bullet’ die alles oplost. Als we héél veel windmolens bouwen, dan hoeft kernenergie niet. Of andersom. Maar het is juist een gezamenlijke opdracht. Alles moet. Bovendien is duurzaamheid niet alleen een technologische aanpassing, maar ook een ecologische en zéker een sociale. Maar wat dan?

1. Van het gas af. Want gas verbranden veroorzaakt CO₂ uitstoot. Je huis verwarmen met gas zou daarom ‘slecht’ zijn. Alleen, als je verwarmt met elektriciteit uit een vieze kolencentrale dan is dat erger dan met gas. Dus bekijk het hele plaatje; waar komt de andere energiedrager vandaan? Is dat elektriciteit? Waterstof? Aardwarmte? En hoe komt die weer tot ons?
2. Kolencentrales dicht. Om elektriciteit op te wekken gebruiken we nog veel kolen. Dat is overduidelijk schadelijk. Om ze te mijnen, transporteren en dan ook verstoken. Levert niet alleen CO₂ maar ook fijnstof op. Mee ophouden dus, maar wanneer? En dan? We hebben die elektriciteit wel nodig…. Is dus iets wat we wel moeten doen maar nog niet nu meteen.
3. Kerncentrales bouwen. Hoewel nucleaire energie ‘schoon’ is in de zin dat het geen CO₂ uitstoot, produceert het wel een hoop warmte die weg gekoeld moet worden. Bovendien een hoop afval dat tientallen duizenden jaren veilig opgeslagen moet worden. Een nieuwe reactor bouwen is duur, kost tijd en nieuwe technologieën (thorium) zijn nog niet volwassen. Maar het is wél ruimte efficiënt. Bij jullie om de hoek dan maar?
4. CCS (carbon capture and storage). Vooral bij industrie kan dit een oplossing zijn om minder CO₂ de lucht in te sturen. Je vangt het af bij verbranding en stopt het in een oud gasveld of zoutmijn ofzo. Makkie, de CO₂ is weg. Maar ik vind het geen goede oplossing. Eerst rommel maken, dan opruimen. Doe het gewoon meteen schoon.
5. Huis isoleren. Dit is sowieso een goed idee. Voor iedereen. Stoken voor de mussen moet je niet doen. Ieder verlies van warmte (de laagste vorm van energie) is er een. Immers, nadat energie warmte is geworden, kun je er verder niks meer mee. Dus zorg dat de warmte binnenblijft. Vervang enkel glas door dubbel, isoleer de vloer/kruipruimte en zolder/het dak en je wint niet alleen een lagere energierekening maar ook wooncomfort. En minder CO₂ uitstoot.
6. Geothermie. Om je huis te verwarmen kun je op sommige plekken in Nederland de warmte uit de grond halen. Alleen moet je dan wel je huis goed geïsoleerd hebben anders werkt het niet, krijg je je huis niet behaaglijk. Geothermie werkt meestal met lage temperatuur warmte, dus je hebt dan vloerverwarming die constant dezelfde temperatuur is. Prettig, maar wel op voorwaarde dat je de warmte niet laat ontsnappen. Ook moet het wel juist uitgevoerd worden en geen grondwater vervuilen.
7. Inzetten op besparen. Dit is een hele belangrijke. Alle energie die je niet verbruikt, hoef je ook niet te maken. Dit is iets wat altijd gunstig is. Maar meestal vraagt het wel iets, bijvoorbeeld een dikkere trui aan in de winter. Of de was ophangen, ipv in droger doen.
8. Meer energie efficiëntie. Klinkt natuurlijk mooi als een apparaat minder energie verbruikt. Maar dat moet dan ook gemaakt worden. Je oude apparaat wordt dan overbodig en misschien afval, of komt elders terecht en óók gebruikt. Weg winst…Dit moeten we laten evolueren. Niet geforceerd alles ineens super efficiënt maken en het oude vervangen. Ik zou bijna zeggen; dit komt vanzelf.
9. Fiets ipv auto. Ja, zeker op korte stukjes. ‘Kort’ is voor iedereen is dat anders, maar ik fiets eigenlijk alles korter dan 10 km. Een auto gebruik ik alleen als ik veel spullen mee moet nemen en natuurlijk als we met het hele gezin op pad gaan. Fietsen is gezond, je beweegt, het stoot geen uitlaatgassen uit, veroorzaakt geen rijen bij stoplichten en geen herrie. Ik zeg: doen!
10. Trein ipv vliegtuig. En soms ook trein in plaats van auto. Ik ben niet tegen vliegen; wilde vroeger F16 piloot worden en heb vliegtuigbouwkunde gestudeerd. Maar toch ben ik vóór treinen (znw. én ww.). Natuurlijk vanwege schoon transport. Treinen stoten veel minder CO₂ per kilometer uit dan vliegtuigen. Maar de trein is niet ALTIJD een optie. Soms moeten mensen gewoon snel, of heel ver weg ergens heen. Maar als het kan, bijvoorbeeld binnen Europa, zeg ik: ga lekker treinen! Zie je ook het landschap aan je voorbijtrekken, is leuk om te zien. Lekker stil zitten of rondlopen, je hoeft niet op te letten en het gaat vrij snel. Zelfs in Nederland, en helemaal als je grotere afstanden aflegt.  
11. Voor waterstof geldt in ieder geval: gebruik het op de juiste plaats. Voor zwaar transport, misschien vliegen maar niet ‘zomaar’ in plaats van gas. Groene waterstof is met duurzame elektriciteit geproduceerde waterstof. Dat is de beste manier; er is geen vervuiling omdat de energie die nodig is om waterstof te maken, schoon gemaakt is. Helaas verlies je wel energie bij de omzetting, dus gebruik waterstof op de goede plaats.
12. Blauwe waterstof. Dit is waterstof gemaakt door fossiele brandstoffen te gebruiken, maar de uitgestoten CO₂ af te vangen en op te slaan. Zie mijn opmerkingen over CCS, ik ben geen voorstander. Is dubbel werk en paard achter de wagen spannen.
13. Grijze waterstof. Fossiele energie gebruiken om water te splitsen in waterstof en zuurstof. Dit is Natuurlijk Niet Erg Handig. Je verbruikt energie om er waterstof mee te maken, daarmee gaat energie verloren. Plus je stoot CO₂ uit. Beter is het om de fossiele energie op de ouderwetse manier te gebruiken, totdat het niet meer nodig is omdat er schone alternatieven zijn.
14. Deeleconomie. De overgang van het bezitten van spullen naar het gezamenlijk gebruiken ervan. Auto’s kun je best delen. Wie wil dit? Zijn/haar heilige koe door anderen laten gebruiken als je partner in een parenclub? Het idee is leuk maar ik verwacht er niet teveel van. Maar misschien moet het groeien, ontstaan. Is ook niet voor alles van toepassing maar kan interessant kan zijn voor spullen die je niet vaak nodig hebt zoals een boormachine.
15. Circulaire economie. De circulaire economie is een economie die uitgaat van het niet vernietigen van grondstoffen. Hier ben ik persoonlijk een groot voorstander van. Het beste te vergelijken met lego, praktische aspect daarvan dan. Je hebt bouwstenen en daarvan maak je iets. Je kunt die bouwstenen keer op keer opnieuw gebruiken, dus geen afval. Ook het circulair aanbieden van diensten (puntje puntje puntje as a service) hoort erbij.  Goed plan, wel de lusten, niet de lasten. Alleen: wie gaat dat betalen?
16. Het nieuwe rijden. Eigenlijk zou dit gewoon meer bewustzijn moeten heten. Niet alleen met autorijden wordt veel energie verspild, door hard op een stoplicht af te rijden en dan hard te remmen, maar ook met bijvoorbeeld thee zetten. De hoeveelheid energie die in een liter water moet om van 20 naar 100 graden Celsius te gaan is enorm. Als je een gepaste hoeveelheid water neemt voor je kopje thee, verbruik je véél minder energie. En als je al autorijdend wat minder remt, eerder gas los laat en de auto gewoon door laat rijden, verstook je minder brandstof; benzine diesel of elektriciteit. Als je graag hard rijdt, doe dat dan op een kartbaan. Is nog leuker ook.

Al deze maatregelen dragen bij om klimaatverandering tegen te gaan We kunnen niet één ding kiezen en dan hopen dat het goed gaat. We hebben ze allemaal nodig. We zullen dus moeten veranderen, en daar zijn we niet bijster goed in. Zeker niet als iets lastiger wordt, meer moeite kost of duurder is. Andersom kan wel, maar daar wordt ook een prijs voor betaald, alleen zie je die pas na een aantal jaren…

Ondertussen loopt de klimaatverandering, de CO₂ uitstoot en verlies van planten en dieren wel op. We hebben niet veel tijd meer! Ik weet niet welke methode van de 16 genoemde het best werkt, het goedkoopste is, het makkelijkste te bouwen is, het snelste te implementeren is, het minste verandering vraagt, de minste vervuiling veroorzaakt… en dat weet volgens mij niemand. De wet van behoud van ellende. Er is geen voordeel zonder nadeel. Maar dat betekent niet dat we niks hoeven te doen! Of dat we eerst zéker moeten weten dat we ‘het beste’ doen! Nee, actie. NU! “in any moment of decision, the best thing you can do is the right thing, the next best thing is the wrong thing, and the worst thing you can do is nothing.” – Theodore Roosevelt.Volgens mij zijn we nu (bijna) niks aan het doen! Ik wil heel graag iets doen, wie helpt me mee?